کراتوز پیلاریس یا پوست مرغی یک اختلال شایع پوستی است که سبب ایجاد برآمدگی های کوچکى در پوست می شود. این برآمدگی های کوچک می توانند ظاهر شما را تغییر دهند و باعث ناراحتی شما شوند. اما خبر خوب این است که میتوان راهکارهایی برای درمان پوست مرغی به کار برد.
این برآمدگی های کوچک یا جوش مانند، در واقع سلول های مرده پوست هستند که به فولیکول های مو متصل می باشند. این برآمدگی ها گاهی به رنگ قرمز یا قهوه ای ظاهر می شوند.
پوست مرغی معمولا بر روی بازوها، ران پاها، گونه ها یا باسن ایجاد می شوند. پوست مرغی مسری نیست و معمولا این برآمدگی ها باعث ناراحتی یا خارش نمی شوند. این وضعیت در زمستان، زمانی که پوست متمایل به خشکى است و همچنین ممکن است در طول بارداری بدتر شود.
علائم پوست مرغی
این وضعیت به شکل برآمدگی های کوچک و خشن بر روی پوست به وجود می آید. برآمدگی ها ممکن است سفید یا قرمز رنگ باشند و اغلب همراه با پوست خشک و پوسته پوسته نمایان می شوند. برآمدگی ها در بعضی از افراد مبتلا به کراتوز پیلاریس شبیه به پوست بدن مرغ یا غاز می باشند.
اغلب افراد علائم اولیه را در کودکى یا نوجوانى تجربه می کنند. کراتوز پیلاریس در جوانان نسبت به بزرگسالان رایج تر است. کراتوز پیلاریس می تواند در هر جایی از بدن که داراى فولیکول مو است، ظاهر شود. شایع ترین محل های آن عبارتند از:
- بازو (در ٩٢ درصد موارد)
- ران (در ۵٩ درصد موارد)
- باسن (در ٣٠ درصد موارد)
برآمدگى های کراتوز پیلاریس اغلب دارای سر سفید رنگ مى باشند. اما بر خلاف آکنه و برخى برآمدگى های دیگر پوست، علت ایجاد منافذ مسدود شده عفونت و باکتری نیست. برآمدگی هاى کراتوز پیلاریس زمانی رخ می دهند که کراتین، پروتئین محافظ پوست، ساخته شود و فولیکول هاى مو را مسدود کند.
علت پوست مرغی شدن بدن
این وضعیت پوستی خوش خیم ناشی از ساخت کراتین، پروتئین مو، در منافذ پوست می باشد. اگر پوست مرغى داشته داشته باشید، کراتین موی بدن شما، منافذ پوست را مسدود می کند و مانع باز شدن فولیکول های رشد مو می شود. در نتیجه، یک برآمدگی کوچک در محل رویش مو شکل مى گیرد.
علت دقیق ساخت کراتین ناشناخته است، اما پزشکان معتقدند ممکن است با سایر شرایط پوستی مانند درماتیت آتوپیک و بیماری های ژنتیکی مرتبط باشد.
چه افرادی به پوست مرغی مبتلا میشوند؟
پوست مرغى در افرادی که دارای شرایط زیر هستند، شایع تر است:
هر کسی می تواند نسبت به این بیماری پوستی حساس باشد، اما در کودکان و نوجوانان شایع تر است. کراتوز پیلاریس اغلب در کودکی یا نوجوانی آغاز می شود. به طور معمول در اواسط دهه بیستم برطرف شده و در بیشتر موارد در سن 30 سالگی کاملا از بین می رود.
تغییرات هورمونی در طول بارداری برای زنان و در دوران بلوغ برای نوجوانان می تواند باعث بروز زودرس آن شود. کراتوز پیلاریس در افراد با پوست بور بیشتر دیده می شود.
درمان پوست مرغی
برخی بیمارى هاى پوستی دیگر، از جمله واکنش های آلرژیک و عفونت های پوستی، می توانند بسیار شبیه کراتوز پیلاریس باشند. اگر علائم به طور قابل توجهی بدتر می شوند، پوست دردناک یا ملتهب است، یا درمان هاى خانگى تاثیرى ندارند، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید. نشانه های دیگری که فرد باید به متخصص پوست مراجعه کند عبارتند از:
- نشانه های عفونت، مانند رگه های قرمز، پوست گرم در لمس، تب و یا درد شدید
- خارش شدید که توسط کرم موضعی تسکین نمی یابد.
- کراتوز پیلاریسى که به درمان هاى خانگی پاسخ نمی دهد.
- کراتوز پیلاریس همراه با نشانه های دیگری مانند استفراغ
– وازلین برای پوست مرغی
یک متخصص پوست می تواند علل بالقوه برآمدگی هاى خشن پوست را رد کند. اگر تشخیص کراتوز پیلاریس باشد، ممکن است پزشک کرم هاى موضعی قوی تر یا کورتیکواستروئیدها را توصیه کند. همچنین ممکن است روش هاى خانگی یا کرم مرطوب کننده خاصی را توصیه کند. میتوان گفت بهترین پماد برای رفع پوست مرغی وازلین است.
– درمان پوست مرغی با لیزر
در پاسخ به سوال “چگونه دانه مرغی شدن پوست را از بین ببریم” باید گفت: اگر کراتوز پیلاریس به درمان های سنتی پاسخ ندهد، لیزر پوست مرغی به وسیله لیزر کربن دی اکسید می تواند قرمزی و التهاب را کاهش دهد. از آنجایی که درمان قطعی با لیزر برای پوست مرغی وجود ندارد، بنابراین ممکن است با بروز مجدد کراتوز پیلاریس لیزر درمانى تکرار شود.
برخی از کارشناسان استفاده از میکرودرم برای پوست مرغی را نیز یک روش کمکی می دانند.
درمان خانگی پوست مرغی
کراتوز پیلاریس یک وضعیت بی ضرر است و نیازی به درمان پزشکی ندارد. در نتیجه، با روش هایی در خانه مى توان علائم آن را کاهش داد. در شرایطی که برآمدگی ها آزاردهنده نباشند، نیاز به انجام کار خاصی نیست. استراتژی هایی برای به حداقل رساندن ظاهر و شدت کراتوز پیلاریس عبارتند از:
۱- مرطوب کردن مکرر
۲- اجتناب از خشک شدن پوست با وازلین
علاوه بر استفاده از مرطوب کننده و حتی وازلین، باید از اعمال صابون سخت در منطقه آسیب دیده اجتناب کنید یا یک صابون مرطوب کننده را انتخاب کنید. دوش آب داغ می تواند پوست را خشک کند، بنابرین بهتر است دمای آب را پایین بیاورید یا یک روز در میان دوش بگیرد. این کار ها می تواند از تحریک و خشکی بیش از حد پوست جلوگیری کند. افراد مبتلا به کراتوز پیلاریس بهتر است شب ها به خصوص در هواى سرد و یا خشک از یک دستگاه مرطوب کننده هوا استفاده کنند.
۳- دورى از آلرژن ها
برخی از آلرژن ها، مانند مواد شوینده و لوازم آرایشی، می توانند کراتوز پیلاریس را بدتر کنند. کراتوز پیلاریس یک واکنش آلرژیک نیست. با این حال، شانس ابتلا به آن در افرادى که اگزما دارند بیشتر است و اگزما با آلرژی ارتباط دارد. اگر برخی از مواد شیمیایی یا سایر آلرژن ها علائم اگزما را بدتر کنند، ممکن است کراتوز پیلاریس را نیز بدتر کنند. محصولاتى که باید از آن ها اجتناب کرد عبارتند از :
- پودر لباس شویی
- غذاهای خاص
- لوسیون ها
افراد مبتلا به کراتوز پیلاریس باید از مصرف محصولاتی که قبلا باعث واکنش های آلرژیک و اگزما در آن ها شده اند، اجتناب کنند. افرادی که در مورد چگونگی واکنش پوست خود به محصولات خاص مطمئن نیستند، باید ار مصرف محصولات حسیاسیت زا اجتناب کنند. این محصولات حاوی مواد معدنی هستند که به احتمال زیاد باعث واکنش های آلرژیک می شوند.
درمان دارویی پوست مرغی
اگر چه هر کسی می تواند به کراتوز پیلاریس مبتلا شود، اما این شانس در افراد مبتلا به آلرژی پوستى و اگزما بیشتر است. درمان این بیمارى ها می تواند خطر ابتلا بیماری های ثانویه را کاهش دهد. اگر فردى علائم مربوط به بیماری پوستی دیگری را تجربه کند، باید به یک متخصص پوست مراجعه کند.
۱- پماد برای رفع پوست مرغی
علاوه بر کرم های مرطوب کننده، برخی از درمان های موضعی دیگر می توانند از طریق برداشتن سلول های مرده پوست و جلوگیری از ایجاد بیش از حد کراتین، از پوست حمایت کنند. این کرم ها عبارتند از:
رتینوئید های موضعی
یکی از پماد های برای رفع پوست مرغی کرم هایی است که حاوی رتینول و مواد دیگرى که از ویتامین A به وجود می آیند، مى باشند. این کرم ها می توانند به پوست کمک کنند تا سلول های جدید و سالم را سریع تر تولید کند. استفاده از این پماد ها برای 7 الی 10 روز تجویز می شود.
کورتیکواستروئیدهای موضعی
کرم هاى استروئیدی خفیف که می توانند خارش را کاهش دهند.
کرم کراتوپیل برای پوست مرغی
این کرم بری کاهش سفتی و خشکی پوست و کاهش امکان رشد موهای زائد ساخته شده است. کرم کراتوپیل پوست را نرم کرده و برای بیماران مبتلا به پوست مرغی مناسب است.
۲- لایه برداری شیمیایی
- سالیسیلیک اسید
- لاکتیک اسید
- گلیکولیک اسید
- اوره
مرطوب کننده هایی که حاوی این اسیدها می باشند، می توانند پوست را مرطوب کنند و ساخت سلول های جدید پوست را تسریع بخشند.