روزاسه و دمودکس

نمایان شدن مویرگ‌های کوچک زیرچشم‌ و کنار بینی و خارش، قرمزی و پوسته ریزی روی پوست صورت و یا آکنه‌های مقاوم به درمان، علائم بیماری آکنه روزاسه می باشد که یکی از دلایل بروز آکنه روزاسه در افراد وجود انگل دمودکس (Demodex folliculorum) روی پوست صورت است.

دمودکس‌ها در فولیکول‌های مو و پوست صورت انسان زندگی و از سلول‌های مرده پوست تغذیه می‌کنند.از دیگر نشانه‌های انگل دمودکس بر پوست صورت می‌توان چربی پوست، قرمزی، بروز حساسیت پوستی، احساس سوزش، درماتیت و آکنه را نام برد.

این بیماری با تمایل به برافروختگی و قرمزی صورت شروع می­شود و با پیشرفت بیماری، به صورت تورم عنکبوتی و قرمزی دائمی در قسمت میانی صورت که شامل گونه ها، پیشانی، بینی و چانه است، نمایان می­شود. این بیماری معمولا بین ۳۰-۵۰ سالگی بروز می­کند و این بیماری بر روی زنان بیشتر از مردان تاثیر می­گذارد.

مکانیسم بیماری زایی دمودکس در بیماری روزاسه

انگل دمودکس از گیره دهانی برای برش و ورود غذا به دهان استفاده می کند و آنزیم های لیتیک را جهت هضم و تجزیه غذا و تخریب اجزای سیتوپلاسم آزاد می کند. در فرآیند از بین بردن سلول های اپیتلیال، سد های اپیتلیال از بین می روند و دمودکس ها به لایه درم نفوذ می کنند و رسپتور های TLR را تحریک می کنند.

آنزیم های پروتئولیتیک (پروتئاز) از جمله آنزیم های هضم کننده هستند که توسط انگل های دمودکس ترشح می شوند. ترکیبات ایمونوگلولوبین IgD و دو مهار کننده ی پروتئاز سرم شامل آنتی تریپسین و آنتی کموترپسین ممکن است یک واکنش دفاعی خاص از میزبان علیه مایت ها باشند.

علائم روزاسه

علائم روزاسه می توانند از فردی به فردی دیگر بسیار متفاوت باشند. در بسیاری از مواقع تنها بخشی از علائم روزاسه بروز می کنند که عبارتند از:

۱- گرگرفتگی

بسیاری از افرادی که به روزاسه مبتلا می­شوند سابقه سرخ شدن و یا گرگرفتگی های مکرر را دارند. قرمزی صورت که ممکن است در بازه های مختلف پدیدار شوند اغلب از اولین نشانه های این اختلال است.

۲- قرمزی ثابت

قرمزی پوست صورت که ممکن است مشابه آفتاب سوختگی باشد با این تفاوت که برطرف نمی شوند.

۳- برجستگی ها و جوش ها

گاهی روزاسه با پاپول ها و پوسچول هایی روی پوست صورت از جمله جوش زیر فک صورت همراه می شود.

۴- رگ های خونی قابل مشاهده

رگ های خونی کوچک قابل مشاهده در زیر پوست، در بسیاری از مبتلایان به روزاسه بروز می ­کنند.

علت روزاسه چیست؟

تاکنون علت دقیق روزاسه مشخص نشده است اما به نظر می رسد برخی عوامل در ابتلا به آن موثر می باشد. از جمله:

– رگهای  خونی

متخصصین پوست معتقدند ناهنجاری در رگ های خونی می تواند باعث گرگرفتگی، قرمزی دائمی پوست و آشکار شدن رگ های خونی شود. علت التهاب رگ های خونی هنوز کشف نشده است.

– پوست سفید و روشن

درصد بالایی از افراد مبتلا به روزاسه افرادی با پوست روشن پوست هستند.

– انگل دمودکس فولیکولاروم

افرادی که مبتلا به روزاسه هستند، تراکم بالایی از این انگل را نشان می­دهند. محققان نمی­دانند که افزایش تعداد دمودکس­ها سبب ایجاد این بیماری می­شود یا روزاسه موجب افزایش تراکم دمودکس­ها می­شود. اما در هر صورت افزایش تراکم این انگل­ها علایم روزاسه را تشدید می­کند و برای درمان این بیماری اول باید این انگل­ها از بین بروند. مکانیسم بیماری زایی دمودکس ها در بیماری روزاسه تحریک پاسخهای ایمنی و التهابی، آزاد کردن آنزیم های ترشحی، از بین بردن سدهای دفاعی پوستی و حمل باکتری­های مختلف است.

– باکتری هلیکوباکتر پیلوری یا باکتری H

 این باکتری در روده انسان زندگی می کند و باعث افزایش تولید پروتئینی به نام بردای کینین شود که باعث گشادی عروق و رگ­های خونی زیر پوست می شود.

– ژنتیک

بسیاری از افراد مبتلا به روزاسه در اعضای خانواده خود نیز کسی را دارند که مبتلا به روزاسه هستند. به همین دلیل این احتمال وجود دارد که ژن این بیماری در بدن برخی از افراد وجود داشته باشد.

در مواردی نیز روزاسه ممکن است چشم­ها را تحت تاثیر قرار دهد و باعث برافروختگی و اشک آلود شدن چشم و یا احساس سوزش در چشم، خشکی و خارش چشم ها، حساسیت چشم به نور،کاهش بینایی، رگ­های خونی تجزیه شده و قابل مشاهده شود. پوست به ویژه در بینی شروع به ضخیم شدن می­کند. وقتی پوست روی بینی کلفت می­شود به آن فیموتوز گفته می­شود.درگیر شدن گسترده بینی، که بیشتر در اقایان دیده میشود، به رینوفیما معروف است.

اقدامات زیر می توانند به کاهش علائم و نشانه های بیماری و جلوگیری از اشتعال آنها کمک کنند:

پرهیز از عوامل محرک:هر آنچه سبب تحریک پوست شما می شود را شناسایی کنید و از آن دوری کنید.

 از پوست خود محافظت کنید: هر روز از یک ضد آفتاب وسیع الطیف با SPF حداقل ۳۰ استفاده کنید. همچنین سایر گام ها را جهت مراقبت از پوست خود در برابر آفتاب رعایت کنید، اعم از استفاده از پوشش مناسب و کلاه، قرار نگرفتن زیر تابش مستقیم نور در ساعات ظهر که آفتاب شدید است، استفاده از پوشش محافظ صورت در روزهای سرد و طوفانی و غیره.

از بین بردن انگل های دمودکس: از بین بردن انگل های دمودکس باعث از بین رفتن مقاومت درمانی شده و تاثیر به سزایی در از بین رفتن قرمزی و التهابات دارد.

منابع

Jarmuda S, Reilly N, Zaba R, Jakubowicz O, Szkaradkiewicz A and Kavanagh K. Potential role of Demodex mites and bacteria in the induction of rosacea. J of Medical Microbiol, 2012; 1504-1510

Marks R. Concepts in the pathogenesis of rosacea. Br J Dermatol. 1968; 80: 170 – 177

Burton JL, Pye RJ, Meyrick G, Shuster S. The sebum excretion rate in rosacea. Br J Dermatol. 1975; 92:  541 – 543

Parish LC, Witkkowski JA. Acne rosacea and Helicobacter pylori betrothed. Int J Dermatol. 1995; 34: 237 – 238

Sobye P. Aetiology and pathogenesis of rosacea. Acta Derm Venreol (Stockh). 1950; 30: 137 – 158

Marks R, Beard RJ, Clark ML, Kwok M, Robertson WB. Gastrointestinal observations in rosacea. Lancet. 1967; 1: 739 – 743