آیا زونا کشنده است؟

واکسن می تواند به کاهش خطر ابتلا به زونا کمک کند، با این وجود درمان سریع می تواند به کوتاه کردن مدت عفونت زونا و کاهش احتمال ایجاد عوارضش کمک کند.

علائم زونا

علائم و نشانه ها معمولا فقط یک قسمت کوچک از یک سمت بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. ممکن است این علائم و نشانه ها شامل موارد زیر باشند:

❇ درد، سوزش، بیحسی یا احساس قلقلک

❇ حساسیت به لمس

❇ یک راش قرمز که چند روز بعد از درد ظاهر می شود.

❇ تاول آبکی که باز شده و پوست آن ترک میخورد

❇ خارش

همچنین بعضی از افراد موارد زیر را تجربه میکنند:

✳ تب

✳ سردرد

✳ حساسیت به نور

✳ خستگی

معمولا اولین علامت زونا، درد است که برای بعضی ها، ممکن است شدید باشد. وابسته به محل درد، این درد می تواند با علائم مشکلات قلبی، ریوی یا کلیوی اشتباه شود. بعضی از افراد درد را بدون ایجاد حتی یک راش تجربه می کنند.

اغلب راش ها به صورت نوارها منفرد تاولی که در سمت راست یا چپ بدن پیچ می خورند، ایجاد می شوند. بعضی اوقات راش ها در اطراف یک چشم یا یک سمت گردن یا صورت ایجاد می شوند.

زمان مراجعه به پزشک

در صورتی که به زونا شک کردید، بی درنگ با پزشک خود تماس بگیرید، به خصوص در شرایط زیر:

✔ درد و راش نزدیک به چشم ایجاد شود. اگر بدون درمان بماند، این عفونت می تواند منجر به آسیب دائمی چشم شود.

✔ سن شما 60 سال یا بالاتر باشد، زیرا سن به صورت چشم گیری خطر عوارض را افزایش می دهد.

✔ شما یا یکی از اعضای خانواده تان ضعف سیستم ایمنی داشته باشید(در اثر سرطان، دارو ها یا بیماری مزمن).

✔ راش گسترده و دردناک باشد.

پزشک شما راش های شما را معاینه کرده و ممکن است سوالاتی از قبیل زیر از شما بپرسد:

• چه زمانی علائم شما آغاز شدند؟
• آیا چیزی آن ها را بهتر یا بدتر می کند؟
• آیا میدانی که قبلا دچار آبله مرغان شده ای یا خیر؟

علل ایجاد کننده زونا

عامل زونا ویروس واریوسلا زوستر می باشد، همان ویروسی که آبله مرغان را ایجاد می کند. هر کسی که در گذشته آبله مرغان گرفته باشد می تواند به زونا مبتلا شود. بعد از این که آبله مرغان شما بهبود یافت، ویروس می تواند وارد سیستم عصبی شده و برای سال ها به صورت خاموش بماند.

در نهایت ویروس ممکن است دوباره فعال شود و در طول مسیر عصبی روی پوست حرکت کند و زونا را ایجاد کند. اما همه ی افرادی که به آبله مرغان مبتلا می شوند، زونا نخواهند گرفت.

دلیل ایجاد این بیماری به خوبی شناخته نشده است. اما ممکن است در اثر کاهش قدرت ایمنی در برابر عفونت به دلیل افزایش سن باشد. زونا در افراد مسن بزرگسال و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف شایع تر است.

واریوسلا زوستر جز گروهی از ویروس هاست که به آن ها هرپس ویروس می گویند. گروهی که شامل ویروس های عامل تبخال و هرپس تناسلی می شود. به این دلیل، زونا به اسم هرپس زوستر نیز شناخته می شود. اما ویروسی که عامل زونا و آبله مرغان است با ویروسی که عامل تبخال یا هرپس تناسلی (یک بیماری مقاربتی) می باشد، متفاوت است.

آیا زونا واگیر دار است؟

در پاسخ به این سوال که آیا زونا خطرناک است ؟ باید گفت کسی که زونا دارد می تواند ویروس واریوسلا زوستر را به هر کسی که در برابر آن ایمن نیست منتقل کند. این اتفاق معمولا در تماس مستقیم با زخم باز راش زونا اتفاق می افتد. در هنگام انتقال عفونت، فرد به آبله مرغان مبتلا میشود نه زونا.

آبله مرغان می تواند برای بعضی افراد خطرناک باشد. زمانی که تاول های زونا ظاهر می شوند، شما می توانید آن را به دیگران منتقل کنید و باید از تماس با افرادی که تاکنون آبله مرغان نگرفته اند یا واکسن آبله مرغان نزده اند، به خصوص افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، زنان باردار و نوزادان پرهیز کنید.

شاید این مطلب نیز برای شما جالب باشد: روش های درمان مولوسکوم

راه های انتقال زونا

برخلاف تصور عموم، بیماری زونا مانند آبله مرغان از راه تنفسی منتقل نمی شود. بلکه در صورت ترکیدن تاول های زونا و انتقال مایع درون آن به شخص دیگر، ویروس منتقل می شود. در صورتی که فرد مقابل تا به حال آبله مرغان نگرفته باشد در صورت تماس با مایع داخل تاول، مبتلا به بیماری آبله مرغان خواهد شد. برای جلوگیری از انتقال زونا به خصوص از افراد مسن به افراد جوان تر، پیشنهاد می شود فرد مبتلا به زونا کاملاً ایزوله شود.

عوامل خطرزا

هر کسی که قبلا به آبله مرغان مبتلا شده است می تواند زونا بگیرد. بیشتر بزرگسالان در زمان کودکی آبله مرغان گرفته اند، قبل از ظهور واکسنی که اکنون افراد را در برابر آبله مرغان محافظت می کند. عواملی که ممکن است خطر ابتلای شما به زونا را افزایش دهند، شامل موارد زیر هستند:

زونا در 60 سالگی

زونا در افراد مسن و بالای 60 سال شایع تر است. خطر ابتلا با افزایش سن بیشتر می شود. متخصصان تخمین می زنند که نصف افراد 80 سال و بالاتر به زونا مبتلا خواهند شد.

 داشتن بیماری های خاصی

بیماری هایی که سیستم ایمنی شما را ضعیف می کنند، مانند ایدز HIV و سرطان می توانند خطر ابتلا به زونا را افزایش دهند.

تحت درمان سرطان بودن

رادیوتراپی یا شیمی درمانی می توانند مقاومت شما در برابر بیماری ها را کاهش دهند و ممکن است باعث ابتلا به زونا شوند.

استفاده از داروهای خاص

داروهایی که برای پیشگیری از پس زدن پیوند عضو طراحی شده اند می توانند خطر ابتلای شما به این بیماری را افزایش دهند. به همین صورت مصرف طولانی مدت استروئید، مانند پردنیزون.

عوارض زونا

عوارض می توانند شامل موارد زیر باشند:

نورالژی بعد از هرپس

برای بعضی افراد، درد زونا مدت زیادی بعد از اینکه تاول ها ازبین رفتن ادامه پیدا میکند. این مشکل به اسم نورالژی بعد از هرپس شناخته میشود، و این اتفاق هنگامی رخ میدهد که عصب آسیب ببیند و پیام های اشتباه و اغراق آمیز درد از پوست شما به مغزتان بفرستد.

از دست دادن بینایی

زونا در چشم یا اطراف آن (زونای چشمی) میتواند باعث عفونت دردناک چشم شود که ممکن است باعث از دست دادن بینایی شود.

مشکلات عصبی

وابسته به این که کدام عصب تحت تاثیر قرار گرفته باشد، زونا می تواند باعث التهاب مغز (انسفالیت)، فلج صورت، یا شنوایی یا مشکلات تعادلی شود.

عفونت پوست

اگر تاول ها بی درنگ درمان نشوند، ممکن است عفونت باکتریایی پوست به وجود آید.

پیشگیری از ابتلا به زونا و آبله مرغان

دو واکسن ممکن است به پیشگیری کمک کنند،  واکسن آبله مرغان (واریوسلا) و واکسن زونا (واریوسلا زوستر)

واکسن آبله مرغان

واکسن واریوسلا یکی از ایمنی سازی های متداول در کودکی برای پیشگیری از آبله مرغان است. همچنین این واکسن برای بزرگسالانی که به آبله مرغان مبتلا نشده اند توصیه شده است. با وجود این که واکسن هیچ تضمینی برای عدم ابتلای شما به آبله مرغان یا زونا نمی دهد، اما می تواند شانس بروز عوارض و شدت بیماری را کاهش دهد.

واکسن زونا

افرادی که به دنبال واکسن زونا هستند دو گزینه دارند: Zostavax  و Shingrix.

Zostavax که در سال 2006 توسط FDA تایید شد، نشان داده که تا 5 سال در برابر این ویروس از فرد مراقبت می کند. این یک واکسن زنده است که معمولا یک بار در بالای بازو تزریق می شود.

Shingrix واکسنی است که در سال 2017 توسط FDA تایید شد و جایگزینی برای Zostavax است. پژوهش ها نشان داده اند که Shingrix محافظتی بیش از 5 سال در برابر زونا ایجاد می کند. این یک واکسن غیر زنده است که از اجزای ویروس ساخته شده است و در دو دوز مصرف می شود، که زمان بین آن ها 2 الی 6 ماه است.

Shingrix برای افراد 50 سال و بالاتر که حتی قبلا Zostavax  گرفته اند تایید شده است. Zostavax  تا 60 سالگی توصیه نشده است. شایع ترین عارضه ی هر دو ویروس قرمزی، درد، حساسیت به لمس (تندرنس)، تورم، خارش در محل تزریق و سردرد می باشد.

همانند واکسن آبله مرغان، واکسن زونا نیز تضمینی برای عدم ابتلا به زونا نخواهد داد. اما این واکسن شدت بیماری را کاهش می دهد و خطر ابتلا به نورالژی بعد از هرپس را کاهش می دهد.

واکسن زونا فقط به عنوان روشی برای پشگیری استفاده می شود. این واکسن برای درمان شخصی که به زونا مبتلا شده است کاربردی ندارد. با پزشک خود برای انتخاب بهترین گزینه صحبت کنید.

تشخیص زونا

زونا معمولا بر پایه ی پیشینه ی درد در یک سمت بدن به همراه بروز راش و تاول تشخیص داده می شود. همچنین ممکن است پزشک شما از بافت تاول نمونه ای برای تشخیص آزمایشگاهی بگیرد.

درمان سریع و قطعی زونا

درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما درمان بی درنگ با داروهای تجویزی ضد ویروس می تواند سرعت بهبودی را بیشتر کند و خطر ایجاد عوارض را کاهش دهد. این داروها شامل موارد زیر هستند:

☑ آسیکلوویر (زویراکس)

☑ وال سیکلوویر (والترکس)

زونا می تواند درد شدید ایجاد کند، پس همچنین پزشک شما ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:

☑ برچسب موضعی کپسایسین (کوتنزا)

☑ داروی ضد تشنج مانند گاباپنتین (نورونتین)

☑ ضد افسردگی های سه حلقه مانند آمی تریپتیلین

☑ بیحس کننده ها مانند لیدوکائین، که به صورت کرم، ژل، اسپری یا برچسب پوستی هستند

☑ داروهای حاوی مخدر ها مانند کدئین

☑ داروهای تزریقی شامل کورتیکواستروئید ها و بیحس کننده های موضعی

زونا معمولا بین دو تا شش هفته طول می کشد. بیشتر افراد فقط یک بار به آن مبتلا می شوند، اما امکان ابتلای بیش از یک بار نیز وجود دارد.

سبک زندگی و درمان های خانگی

گرفتن دوش سرد یا استفاده از کمپرس سرد و مرطوب روی تاول ها ممکن است به بهبود خارش و درد کمک کنند. سعی کنید استرس خود را کاهش دهید.

دکتر متخصص زونا

برای زونا، بعضی از سولات پایه ای که می توانید از پزشکتان بپرسید، شامل موارد زیر هستند:

• چه چیزی باعث ایجاد علائم من شده است؟
• چه چیزی باعث شده من به این بیماری مبتلا شوم؟ آیا می توانم دوباره آن را بگیرم؟
• چه درمانی پیشنهاد می کنید؟ چه زمانی شروع به بهبود میکنم؟
• اگر علائم من بهتر نشوند چه؟