تفاوت پسوریازیس و درماتیت سبوره
افراد اغلب در تمایز آن ها به اشتباه می افتند. این دو بیماری دارای تفاوت هایی کلیدی هستند. یکی از این تفاوت های چشم گیر ظاهر بیماری است. پسوریازیس پوست سر ظاهری پودر مانند و سطحی نقره ای دارد. درماتیت سبوره بیشتر ظاهری زرد رنگ و روغنی دارد. در این مقاله، به بررسی ویژگی ها، عوامل و درمان های هر کدام از این دو بیماری می پردازیم.
دانستن تفاوت های پسوریازیس و درماتیت سبوره می تواند در دریافت درمان اولیه از پزشک به افراد کمک کند. تشخیص سریع، فرایند درمان را برای هر کدام از این بیماری ها موثر تر می کند.
علائم درماتیت سبوره
علائم درماتیت سبوره با اینکه می توانند بر روی صورت، ناحیه بالایی قفسه سینه و کمر به وجود آیند اما معمولا بر پوست سر ظاهر می شوند. این علائم شامل موارد زیر می شوند:
- پوسته های سفید و خشک
- پوسته های زرد و چرب
- تورم و قرمزی پوست
- احساس سوزش یا خارش در ناحیه مبتلا
علائم درماتیت سبورئیک نوزادان
بیماری درماتیت سبوره می تواند در نوزادان و کودکان زیر 3 ماه نیز رخ دهد که به صورت پوسته های زرد رنگ و ضخیم در پوست سر نمایان می شود. این پوسته ها می تواند حتی تا پشت گوش ها و گردن و حتی زیر گردن نیز منتشر شود. در این مواقع والدین باید به پزشک مراجعه نمایند. درمان این علائم طی چند هفته امکان پذیر است.
علائم پسوریازیس
در حالی که پسوریازیس می تواند پوست سر را تحت تاثیر قرار دهد اما احتمال بروز آن در دیگر نواحی بدن از جمله آرنج و زانو بیشتر است. پسوریازیس سبب بروز نواحی پوسته پوسته و برآمده بر روی پوست می شود.
هنگامی که پسوریازیس سر اتفاق میافتد می تواند به ترک خوردن، خونریزی و بروز پوسته های نقره ای رنگ منجر شود. همچنین، امکان دارد درد و سوزش نیز در پوست احساس شود. با این حال، درماتیت سبورئیک و پسوریازیس می توانند سبب بروز پوسته هایی همانند شوره شوند. صرف نظر از این شباهت، پوست نواحی اطراف ضایعات پسوریازیس بسیار خشک تر از پوست اطراف نواحی مبتلا به درماتیت سبوره است. تفاوت شوره در درماتیت سبوره و شوره پسوریازیس در رنگ سفیدتر پسوریازیس و بافت خشک تر آن است.
چه چیزی سبب شوره می شود؟
از آنجایی که علت شوره نامشخص بوده و واگیر دار به حساب نمی آید، انتشار آن معمولا تنها بر سطح بدن خود فرد است. در اغلب افراد، شوره محدود به پوست سر می شود. با این حال، شوره می تواند علاوه بر پوست سر در دیگر نواحی پوست از جمله چروک های بینی نیز پدیدار شود.
آیا شوره واگیر دار است؟
خیر. شوره واگیر دار یا عفونی نیست. در صورت تکثیر شدن برخی مخمر ها یا قارچ های طبیعی پوست سر ممکن است وضعیت شوره سر بدتر شود. تکثیر این میکروب ها می تواند با افزایش پوسته ریزی شوره سر ارتباط داشته باشد. این میکروارگانیسم ها به دلیل این که از قبل بر پوست افراد وجود داشته اند به عنوان عوامل واگیر دار شوره شناخته نمی شوند. شوره در اصطلاح دیگری نیز تحت عنوان “شوره متحرک” به کار می رود.
این بیماری پوستی در سگ هایی دیده می شود که پوست آن ها توسط انگلی به نام هیره (mite) آلوده شده است. این انگل ها می توانند به حیوانات دیگر از جمله انسان ها نیز منتقل شوند. بنابراین، انتقال شوره متحرک از سگ، گربه و دیگر حیوانات به انسان امکان پذیر است. شوره متحرک در انسان و حیوانات را می توان با استفاده از دارو های موضعی از بین برد. این بیماری هیچ ارتباطی با شوره سر ندارد.
درمان پسوریازیس و درماتیت سبوره
درمان های متعددی برای پسوریازیس و درماتیت سبورئیک وجود دارد. درمان ها برای هر بیماری متفاوت بوده و تاثیر روش های درمانی مختلف در هر فرد متفاوت است.
درمان درماتیت سبوره
بیماران می توانند با اعمال پماد های موضعی ضد قارچ موارد خفیف به درمان درماتیت سبورئیک بپردازند. شامپو های دارویی نیز می توانند در این زمینه کمک کننده باشند. از جمله این موارد می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
- کتوکونازول
- سلنیوم سولفید
- قطران زغال سنگ
- پیریتیون روی
افراد مبتلا به موارد شدید تر درماتیت سبورئیک جهت کاهش التهاب به مصرف کورتیکوستروئید ها نیاز دارند.
در صورتی که فرد در گذشته برای مدتی طولانی در معرض کورتیکوستروئید ها قرار داشته امکان دارد مصرف دوباره آن ها برای او مناسب نباشد. در این موارد، پزشک می تواند دارویی را به نام مهار کننده موضعی کلسی نورین برای بیمار تجویز کند. این روش های درمانی می توانند در درمان پسوریازیس پوست سر نیز مفید باشند. البته، پزشکان از این دارو به صورت غیر اختصاصی برای درمان پسوریازیس استفاده می کنند. موارد زیر نمونه هایی از دارو های مهار کننده موضعی کلسی نورین هستند:
- تاکرولیموس (پروتوپیک)
- پیمکرولیموس (الیدل)
درمان درماتیت سبوره با سرکه سیب
یکی از روش هایی که جدیداً برای درمان شوره یا درماتیت سبوره به آن توجه می شود، استفاده از محلول سرکه سیب است که به دلیل اسیدیته ای که دارد می تواند اسیدیته پوست سر را نیز تغیر داده و محیط آن را برای رشد مخمرها آماده کند. به این منظور شما باید یک چهارم ظرف سرکه سیب و یک چهارم ظرف آب را با یکدیگر مخلوط کرده و هفته ای دو بار این محلول را بر روی پوست سر خود پاشیده و اجازه دهید یک ربع ساعت این محلول بر روی پوست سر مانده و سپس آن را آبکشی کنید.
درمان های پسوریازیس پوست سر
انواع مختلف پسوریازیس نیازمند مداخلات متفاوت هستند. به دلیل اینکه درماتیت سبورئیک شباهت بسیاری به پسوریازیس پوست سر دارد این مقاله بر درمان های این نوع تمرکز می کند. درمان پسوریازیس سر اغلب پیچیده بوده و به گذشت زمان و صبوری نیاز دارد. محصولات قطران زغال سنگ و سالیسیلیک اسید برای درمان نوع خفیف پسوریازیس پوست سر به کار می رود. همچنین، شامپو های دارویی نیز به صورت بدون نسخه وجود دارند که برای درمان ضایعات پوست سر و کاهش خارش نواحی مبتلا مفید هستند. البته این دارو ها در مواردی موثرند که ضایعات بسیار خفیف بوده و تنها نواحی اندکی از پوست را درگیر کرده اند.
شستن سر با آب گرم و مرطوب نگه داشتن آن به وسیله اعمال لوسیون ها، پماد ها و روغن ها می تواند به نرم تر شدن پلاک ها کمک کند. شانه کردن پوست سر به آرامی و به صورت دورانی می تواند به از بین بردن پلاک های نرم شده کمک کند. موارد شدید تر پسوریازیس پوست سر نیازمند درمان های موضعی قوی تر هستند. از جمله این موارد می توان نمونه های زیر را نام برد:
- آنترالین (دریتو اسکالپ)
- کلسی پوترین (دوونکس)
- کلسی پوترین و دیپروپیونات بتامتازون (تاکلونکس)
- تازاروتن (تازوراک)
پزشکان اغلب دارو های سیستمی را برای درمان پسوریازیس پوست سر تجویز نمی کنند. امکان دارد، پزشکان دارو های بیولوژیک یا زیستی را نیز در نظر گیرند اما به عنوان خط اول درمان به کار نمی روند. دارو های بیولوژیک از سلول های زنده منشا گرفته و از نمونه آن ها می توان اتانرسپت (انبرل) را نام برد. ممکن است بیماران مبتلا به پسوریازیس شدید قبل از یافتن درمان مناسب مجبور باشند چندین روش درمانی را با یکدیگر ترکیب کرده و امتحان کنند.
پس از استفاده مکرر از یک درمان، پاسخ دهی پسوریازیس به دارو کاهش می یابد. در صورت بروز این وضعیت، بیماران به ترکیبی از درمان ها نیاز خواهند داشت. این ترکیب به گونه ای خواهد بود که دارو ها به صورت چرخشی و متناوب استفاده شوند.
آیا درماتیت سبوره می تواند به پسوریازیس تبدیل شود؟
درماتیت سبوره نمی تواند به پسوریازیس تبدیل شود. در واقع، هیچ کدام از این دو بیماری نمی توانند به دیگری تبدیل شوند. پسوریازیس یک بیماری مادام العمر است که افراد نمی توانند به آن آلوده شوند. این بیماری تنها در اثر پاسخ به برخی محرک ها دچار طغیان شده و علائم آن بروز می دهند.
ابتلا به درماتیت سبوره در افرادی می تواند منجر به بروز طغیان پسوریازیس شود که از قبل به این بیماری ابتلا داشته اند. درماتیت سبورئیک با اینکه می تواند طغیان پسوریازیس را آغاز کند اما هیچگاه به آن تبدیل نمی شود.