درمان بیماری لیکن پلان تناسلی، دهانی و مویی

در مورد لیکن پلان تناسلی

در این بخش از مقاله چند نکته کلیدی و مهم را پیرامون مشکل پوستی لیکن پلان تناسلی به شما ارائه خواهیم کرد:

• لیکن پلان یک مشکل پوستی غیر عفونی و همراه با التهاب به شمار می رود.
• دلیل دقیق و اصلی بروز مشکل لیکن پلان هنوز مشخص نشده است.
• طبق تخمین متخصصین و پژوهشگران لیکن پلان در یک درصد از افراد جامعه وجود دارد.
• افرادی که از هپاتیت نوع سی رنج می برند بیشتر در خطر لیکن پلان در پوست خود هستند.
• از جمله راه های درمانی مشکل پوستی لیکن پلان می توان به آنتی هیستامین‌ها، پرتو درمانی و کرم های استروید اشاره داشت.

درمان بیماری لیکن پلان تناسلی

در موارد خاص و شدید لیکن پلان ممکن است پزشکان متخصص از آنتی هیستامین استفاده کنند. متاسفانه بیماری لیکن پلان یک مشکل پوستی قابل درمان نیست. وقتی که بر روی پوست رخ دهد، معمولا پس از گذشت چندین ماه به خودی خود از روی پوست از بین می رود.

با این حال، ممکن است پروسه درمان طبیعی این بیماری پوستی تا دو سال نیز طول بکشد. درمان بیماری لیکن پلان معمولا متمرکز بر روی کاهش علائم آن است؛ تا این مشکل پوستی پروسه طبیعی خود را طی کرده و از روی پوست ناپدید شود.

اما موارد متوسط و معمولی نیازی به درمان توسط پزشکان متخصص پوست را ندارند، به جز چکاپ های دوره ای و خاص.

درمان موارد شدید بیماری لیکن پلان تناسلی ممکن است به صورت زیر باشد:

• ممکن است آنتی هیستامین ها برای کاهش خارش پوست مورد استفاده قرار گیرند.
• پرتو درمانی به کمک اشعه فرا بنفش می تواند به کاهش علائم پوستی بیماری لیکن پلان کمک کند.
• کرم های استروید یا پمادها می توانند در کاهش التهاب یا قرمزی پوست بیماران تاثیرگذار باشند. این مواد دارویی بر روی بخش هایی که دچار خارش هستند، قرار می گیرند. وقتی که زخم و لکه های بیماری لیکن پلان به قهوه ای یا خاکستری تغییر رنگ دادند، باید درمان و استفاده از دارو و کرم ها را متوقف کنید.
• ممکن است گاهی کرم و پماد ها حاوی مواد خاصی باشند، که عکس العمل سیستم ایمنی بدن بیمار را کاهش می دهند.
• برای افرادی که علائم شدیدی بیماری لیکن پلان را تجربه می کنند و یا کرم و پمادها به اندازه کاهی تاثیرگذار نیستند، از قرص های استروید که از طریق دهان وارد بدن می شود، استفاده می گردد.
• کپسول های سایکلوسپورن یا کپسول های آکیترتین می توانند میزان فعالیت سیستم ایمنی بدن را کاهش دهند و گاهی اوقات نیز می توانند در وضعیت فرد تغییرات مثبتی به وجود آورند. این کپسول ها تنها در شرایط شدید و خاص مورد استفاده قرار می گیرند.
• برای لیکن پلان دهانی در افراد، پزشک معالج ممکن است از قرص های لوزی شکل استروید یا دهان شویه های استرویدی استفاده کند. به خصوص اگر علائم و مشکلات این بیماری در ناحیه دهان آزاردهنده و غیر قابل تحمل باشند.
• برای لیکن پلان مربوط به غشا های مخاطی ، درمان می تواند سخت باشد و پروسه آن تا سال ها ادامه دار شود. ممکن است پزشکان معالج استفاده از قرص های کورتیکوستروید را به بیماران تجویز کنند.

بهترین پماد برای درمان لیکن پلان

بسیاری ممکن است ادعا کنند که استفاده از پمادهای ترکیبی زینک اکساید و … می تواند در درمان این بیماری مؤثر باشد. هر چند، این ادعا ممکن است در شرایط مختلف، درست باشد اما باید بدانید تجویز و مصرف این داروها تنها می تواند با نظر پزشک انجام شود. زیرا بر اساس انواع مختلف بیماری، داروهای مختلفی می تواند مؤثر باشد و باید از مصرف خودسرانه پرهیز کرد.

خوشبختانه لیکن پلان دهانی تناسلی معمولا مشکلات کمی را به وجود می آورد و معمولا به درمان توسط پزشک و استفاده از دارو نیاز نیست. بهداشت دهانی معمولا در بین افرادی که درد دهان دارند، کم است و به همین دلیل رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار مهم خواهد بود.

هیچ بهترین پمادی برای درمان لیکن پلان وجود ندارد. با این حال، برخی درمان ها می توانند به مدیریت علائم و زندگی آسان تر با بیماری کمک کنند. برای مثال، پمادها یا روغن های استروئیدی اغلب جهت تسکین خارش و کنترل راش استفاده می شوند. اغلب موارد لیکن پلان پوستی ظرف 6 تا 9 ماه به صورت خود به خودی رفع می شوند. این راش به ندرت بیش از 18 ماه ماندگاری خواهد داشت. با این حال، امکان دارد انواع دهانی و تناسلی لیکن پلان ماندگاری بیشتری داشته باشند.

 لیکن پلان هیچ درمانی نداشته و اغلب به صورت خود به خودی از بین می رود. در صورتی که علائم آزار دهنده باشند، درمان اغلب تسکینی بوده و می تواند سرعت التیام را بیشتر کند. درمان های پوستی این بیماری شامل موارد زیر می شوند:

– آنتی هیستامین ها

قرص هایی هستند که به تسکین خارش کمک می کنند.

– کورتیکوستروئید موضعی

پماد یا روغنی که جهت کاهش تورم و قرمزی مصرف می شود.

– کورتیکوستروئید

این دارو ها در موارد ماندگاری زیاد لیکن پلان یا ابتلا به زخم ها و برآمدگی های دردناک می توانند مفید باشند. کورتیکوستروئید به صورت قرص خوراکی (مانند پردنیزولون) یا داروی تزریقی داده می شود.

– PUVA درمانی

نوعی درمان نوری است که به پاکسازی پوست کمک می کند.

– رتینوئیک اسید

جهت پاکسازی پوست به صورت داروی خوراکی یا موضعی داده می شود.

– پماد تاکرولیموس یا پماد پیمکرولیموس

این پماد علاوه بر درمان لیکن پلان تناسلی جهت درمان اگزما نیز استفاده می شود. افراد باید درباره عوارض جانبی دارو های مصرفی خود از پزشک سوال کنند. شاید بتوان گفت در برخی شرایط، تاکرولیموس بهترین پماد برای درمان لیکن پلان تناسلی باشد.

هنگامی که لیکن پلان در ناحیه دهان بروز می دهد اغلب سبب بروز درد یا علائم دیگر نمی شود. در این موارد امکان دارد درمان ضروری نباشد. هنگامی که لیکن پلان سبب ایجاد درد، سوزش، قرمزی، تاول یا زخم می شود باید نسبت به درمان آن اقدام کرد. برخی دارو ها بر روی زخم ها اعمال شده و برخی دیگر به صورت خوراکی هستند.

هر بیماری دهانی می تواند منجر به بروز بیماری لثه ای شود. افراد باید طبق دستور دندانپزشک دندان های خود را مسواک زده و نخ بکشند. علاوه بر این موارد، باید در تمامی جلسات ملاقات با دندانپزشک شرکت کرده و حداقل 2 بار در سال دندان های خود را پاکسازی کرد.

تشخیص لیکن پلان در افراد

پس از آزمایش و بررسی پوست و تشخیص ویژگی ها و وضعیت زخم های پوستی، پزشک معالج شاید بتواند با معاینه سطح پوست شما بیماری لیکن پلان را تشخیص دهد.

در برخی موارد، ممکن است پزشک معالج اجرای یک بیوپسی پانچ را مد نظر قرار دهند؛ که در آن یک ابزار خاص پزشکی لایه ای عمقی از پوست شما را به عنوان نمونه و برای آزمایش استخراج می کند.

معمولا برای بستن زخم مربوط به این آزمایش به بخیه نیاز خواهد بود. نمونه گرفته شده از بیوپسی پانچ زیر یک میکروسکوپ بررسی و آزمایش می شود، تا مشکل لیکن پلان تشخیص و تایید شود.

اگر که پزشک معالج کماکان نامطمئن باشد، ممکن است بیمار به یک متخصص پوست ارجاع داده شود تا آزمایشات بیشتری صورت گرفته و معاینه تخصصی بر روی پوست افراد انجام شود.

علائم لیکن پلان تناسلی

زخم های این بیماری به شکل ناگهانی پدیدار می شوند و معمولا تا ماه ها پایدار باقی می مانند. علائم این مشکل معمولا متناسب با محل ایجاد شدن این زخم و علامت ها در بدن افراد متغیر هستند و در هر بیمار متفاوت خواهند بود.

اولین تهاجم این بیماری ممکن است چند هفته طول بکشد و یا حتی تا ماه ها باقی بماند؛ در حالی که بازگشت دوباره لیکن پلان پس از رفع فاز اولیه ممکن است تا چند سال ادامه دار باشد. احتمال بازگشت این بیماری در بیماران دچار به لیکن پلان دهانی بیشتر است.

شکل و حالت علائم و زخم ها در بخش های مختلف بدن پس از شکل گرفتن را در ادامه توضیح خواهیم داد:

۱- لیکن پلان پوستی

• زخم ها به صورت ناگهانی به وجود می آیند و معمولا تا چند ماه به طول می انجامند.
• الگو هایی از زخم های صفحه تخت، بنفش یا صورتی بر روی پست به وجود می آید.
• پاپول های روی پوست با ابعاد حدودی 3 الی 5 میلی متر.
• ممکن است گاهی رگه های سفید بر روی سطح پاپول ها شکل گیرند که با نام علمی  Wickham’s striae شناخته می شوند.

• ممکن است خارش شدید به خصوص در طول شب به سراغ بیمار بیاید.

بیشترین نواحی که تحت تاثیر لیکن پلان پوست قرار می گیرند؛ مچ، آرنج ها، قوزک پا ها و پایین کمر هستند. با این حال دیگر بخش ها و نواحی بدن نیز ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند. ساق های پا هم ممکن است در اثر لیکن پلان شدید پوستی تغییراتی را تجربه کنند. همچنین نواحی زیر بغل نیز لیکن پلان های حلقه مانند و گرد را بر روی خود خواهند دید.

۲- لیکن پلان دهانی

• رگه های سفید درون گونه افراد شکل می گیرند. لثه ها، زبان و لب ها نیز بر اثر لیکن پلان تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.
• رگه های سفید معمولا دردناک یا همراه با خارش نیستند.
• رگه های سفید از بین نخواهند رفت.
• احتمال قرمزی و تاول زدن لثه ها در دهان نیز وجود دارد.
• زخم های دهانی ممکن است که به وجود آیند و یا دوباره شکل گیرند.
• ممکن است حس چشایی افراد در اثر لیکن پلان دهانی بسیار کم شود. برخی بیماران نیز شاید طعم فلزی را تجربه کنند.
• ممکن است بیماران، دهانی خشک داشته باشند.
• مواد غذایی خاصی نظیر غذا های تند و محصولات مربوط به گوجه می توانند علائم لیکن پلان را بدتر کنند.

۳- لیکن پلان آلت تناسلی مردان

• زخم و حلقه های به رنگ سفید یا بنفش دور نوک آلت تناسلی فرد شکل می گیرند.
• این لکه و زخم ها معمولا همراه با خارش نیستند.
• علائم مربوط به این موضوع معمولا با بیماری برفک یا همان باسترک اشتباه گرفته می شوند.

۴- لیکن پلان واژن در بانوان

بر روی واژن، رگه های سفید شکل می گیرند، مشابه با رگه های سفید یا بنفش روی گونه ها و درون دهان. این لکه ها معمولا نه خارش داشته و نه دردی را برای بیمار به همراه دارند.

پوست ناحیه واژن بانوان ممکن است قرمز شود. لیکن پلان های لبه های درونی و بخش ورودی واژن ممکن است در گذر زمان از بین رفته و دوباره پدیدار شوند و غشای مخاطی تاثیر گرفته از لیکن پلان قرمز روشن و حالت خام است. همچنین بخش ورودی واژن نیز ممکن است کوچک شده و به هم بچسبند.

واژن ممکن است که قرمز باشد. بافت های زخمی ممکن است شکل و حالت همیشگی واژن را تغییر دهند. لیکن پلان می تواند نواحی عمیق تر و درونی واژن را تحت تاثیر قرار دهد، که منجر به بیماری واژینیت پوستی شود. تخلیه می تواند زمانی رخ دهد که سلول های سطحی درون واژن جدا شوند. واژن فرسوده و آسیب دیده ممکن است به سادگی خون ریزی کند، به خصوص اگر به آن دست زده شود.

داشتن رابطه جنسی و نزدیکی در این شرایط می تواند دردناک، سخت یا حتی غیر ممکن شود.

بیشتر بدانید👈👈👈👈تشخیص زگیل تناسلی در زنان

۵- لیکن پلان مویی

این نوع از لیکن پلان نواحی خاصی از بدن را که در آن ها رشد مو وجود دارد، نظیر پوست سر، را تحت تاثیر قرار می دهد. ممکن است در این نواحی پوست قرمز شده و آزاردهنده شود. این نوع خاص از لیکن پلان گاهی اوقات منجر به از دست دادن مو در افراد می شود که دائمی خواهد بود.

در برخی موارد بسیار نادر، لیکن پلان می تواند در سوراخ مقعد، درون گوش، پلک ها و یا حتی مری نیز بروز کند.

علت بیماری لیکن پلان تناسلی

دلایل اصلی و دقیق بروز بیماری لیکن پلان پوستی در افراد هنوز نامشخص است. دلیل اصلی لیکن پلان هنوز هم برای ما روشن نیست. بسیاری از متخصصین و پژوهشگران حوزه پوستی معتقدند لیکن پلان یک بیماری خود ایمنی است، جایی که سیستم ایمنی بدن به شکل اشتباه و غیر طبیعی به بافت های سالم بدن حمله می کند.

اما علی رغم تمامی ابهامات مذکور پیرامون لیکن پلان، مواردی که در ادامه ذکر می کنیم در مورد این بیماری پوستی شناخته شده اند:

• به نظر نمی رسد که لیکن پلان یک بیماری وراثنی باشد.
• این بیماری پوستی عفونی نیست.
• این بیماری نوعی از سرطان نیست و کاملا با آن فرق دارد.
• این بیماری به تغذیه افراد ربطی ندارند با این حال غذا های تند، آب مرکبات و محصولات گوجه می توانند علائم آن را در دهان بیمار تشدید کنند.

برخی از دلایل به وجود آمدن مشکل لیکن پلان احتمال دارد موارد زیر باشند:

۱- دارو ها

لیکن پلان پوستی می تواند یک واکنش به برخی مواد دارویی خاصی باشد که افراد مصرف می کنند. از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره داشت:

• بتا بلاکر ها، که مواد دارویی متداول و رایجی هستند که برای مشکلات قلبی و عروقی بیماران مورد استفاده قرار می گیرند.
• دارو های ضد التهاب
• تزریقات گلد (طلایی) برای درمان آرتروز در بیماران
• دارو های ضد مالاریا
• دیورتیک های تیازید
• فنوتیازین، گروهی از داروهای آرام بخش با تاثیرات ضد روان پریشی

۲- دیگر مواد مصرفی خاص

یک ارتباط خاص بین ارتباط و برخورد با برخی مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید تصاویر رنگی و لیکن پلان وجود دارد.

۳- پر کردن دندان با جیوه

برخی پژوهش ها موفق به پیدا کردن رابطه ای بین تغییرات مشابه لیکن پلان در دهان و یک واکنش آلرژی به پر کردن دندان با جیوه شده اند. بنابراین این مورد نیز می تواند یکی از علل بروز لیکن پلان در افراد باشد. همچنین لیکن پلان می تواند یکی از بخش های سندروم گریسپان باشد. سندرومی که با فشار خون بالا، دیابت و لیکن پلان دهانی شناخته می شود.

درمان های خانگی لیکن پلان

با این که امکان درمان قطعی لیکن پلان وجود ندارد، برخی درمان های خانگی می توانند در کاهش و از بین بردن علائم این بیماری پوستی کمک کنند.

ادویه زردچوبه به عنوان یک درمان خانگی برای بیماری لیکن پلان دهانی پیشنهاد شده است؛ چرا که تاثیراتی بر روی سیستم ایمنی بدن می گذارد که به کاهش التهاب مربوط به لیکن پلان شده و شرایط را بهتر می کند. یک پژوهش که اخیرا انجام شده است نشان داد که این درمان دارویی می تواند نتایج بسیار خوب و غیر قابل انتظاری را به همراه داشته باشد.

دیگر درمان های خانگی پیشنهادی برای بیماری لیکن پلان تناسلی پوستی شامل موارد زیر می شوند:

• استفاده از جوهای صحرایی خاص مانند Avena sativa بر روی پوست
• جویدن مریم گلی
• استفاده از ژل های آلوئه ورا بر روی پوست
• روغن های ضروری
• بوراکس

توجه: با این حال به نظر می رسد اسناد مربوط به پشتیبانی از امنیت و تاثیر استفاده از این روش های درمانی خانگی خیلی ضعیف بوده و یا اصلا وجود نداشته باشند. پیشنهاد می شود یک دوره از درمان های تجویزی توسط پزشکان معالج حوزه پوست پیگیری شود.

فاکتورهای ریسک در لیکن پلان تناسلی

لیکن پلان می تواند انسان ها را در هر رده سنی و با هر نژادی تحت تاثیر قرار دهد. با این حال بیشتر از همه می تواند در افراد با ویژگی های زیر رخ دهد.

• بزرگسالان و میان سالان
• خانم ها ، به خصوص لیکن پلان دهانی
• بیمارانی با مشکلات کبد نظیر هپاتیت سی یا سیروز

عوارض جانبی لیکن پلان در بیماران

پس از این که زخم و علامت های لیکن پلان از بین رفتند ممکن است علامت های خاکستری یا سفید دائمی بر روی پوست باقی بمانند. این علائم بیشتر بر روی پوست های تیره نمایان است. در برخی موارد خاص و کم یاب، زخم های پوستی و تاول های دهانی پایدار و سخت می تواند ریسک شکل گیری سرطان در اندازه محدود و کوچک را در بیماران افزایش دهد.