کریوسرجری (Cryosurgery) یا همان استفاده از دماهای پایین جهت فریز کردن بافت ها و سلول های غیر نرمال یکی از رایج ترین روش های درمان برای از بین بردن انواع مختلف زگیل ها به روش فریز کردن زگیل به شمار می رود.
اکثر زگیل های روی پوست دردی نداشته و آسیبی به فرد وارد نمی کنند و به صورت طبیعی پس از گذشت چند ماه و یا حتی چند سال از بین می روند بدون این که نیازی به درمان داشته باشند.
اما بسته به موقعیت آن ها در بدن، اندازه و نوع ، زگیل ها می توانند علائم جدی تری را از خود نشان دهند و در نتیجه به درمان آن ها نیاز پیدا کنید.
حقایقی در مورد کرایوتراپی زگیل
- به صورت کلی، پروسه کریوسرجری یا همان فریز کردن زگیل ها توسط یک پزشک و یا متخصص پوست در مطب انجام می شود
- در یک محیط کلینیکی و درمانی، نیتروژن مایع با دز مشخص و خاصی در حین کریوسرجری یا همان منجمد کردن زگیل ها مورد استفاده قرار می گیرد.
- دمای دز میانگین و رایج در این پروسه منفی 196 درجه سانتی گراد است.
- دماهایی با حداقل منفی 40 درجه سانتی گراد برای فریز کردن زگیل های پوستی ضروری هستند.
مزایای کرایوتراپی
انجام عمل جراحی کریوسرجری یا همان فریز کردن می تواند منجر به حذف زگیل های زشت و دردناک بر روی پوست شما شود.
علائم و مشکلات مختلفی وجود دارند که در صورت پدیدار شدن آن ها فرد باید به فکر درمان باشد.
- ناراحتی و یا درد در بیمار
- آشفتگی و افسردگی فرد
- بزرگ شدن زگیل ها
- ناتوانی های خاص نظیر عدم توانایی راه رفتن به آسانی
- خجالت و شرم داشتن
- قرار گرفتن زگیل ها در معرض فشار و یا اصطکاک
- زگیل هایی که برای بیش از چند سال باقی می مانند
- زگیل هایی بر روی کف پا با نام زگیل های پلانتر (planter warts)
اقدامات قبل از فریز کردن زگیل تناسلی
پزشک معالج معمولا کار را با پاره کردن زگیل به کمک یک چاقوی مخصوص و کوچک جراحی (اسکالپل) آغاز می کند. این پروسه می تواند سلول های پوستی مرده را کنار بزند تا حجم بیشتری از ناحیه عفونی شده توسط ویروس و باکتری در معرض نیتروژن مایع قرار بگیرد.
در برخی از موارد، پزشک معالج ممکن است از فردی بخواهد شب قبل از انجام پروسه درمانی، زگیل خود را پاره کند و یا ژل های سالیسیلیک اسید، کرم ها، بانداژ ها و موارد این چنینی را به مدت یک تا دو هفته قبل از فریز کردن زگیل ها مورد استفاده قرار دهد.
در حین جراحی کریوسرجری، از یک ابزار خاص با نام تفنگ کریوستات، توپ پنبه ای، پروب یا چوب های خاصی استفاده می شود تا حجمی از نیتروژن مایع را به زگیل برسانند.
نکته مهم در این جا این است که هر پزشک در انجام پروسه درمانی خود دارای تمایلات، ترجیحات و روش های خاصی است.
با این حال اکثر پروسه های فریز کردن زگیل یا کریوسرجری دارای حداقل یک جلسه 10 ثانیه ای هستند که در طی آن زگیل شما منجمد می گردد. هر جلسه درمانی نباید بیش از 30 ثانیه به طول بیانجامد.
دیگر روش های درمان زگیل تناسلی
روش کار کرایوتراپی
کریوتراپی معمولا در مطب دکتر انجام می شود. در حین انجام این پروسه، زگیل را با یک چاقوی تیز پاره می کند. سپس آن ها مایع منجمد کننده را به کمک یک تکه پنبه یا اسپری به ناحیه مذکور اضافه می کنند.
از نیتروژن مایع معمولا به عنوان ماده منجمد کننده استفاده می شوند اما گاهی اوقات دی اکسید کربن نیز در پروسه های درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
این روش درمانی که در آن زگیل های شما منجمد می شوند ممکن است همراه با درد باشد. در برخی از موارد پزشک شما ممکن است از بی حسی موضعی برای زگیل شما استفاده کنید تا از ایجاد درد در حین درمان جلوگیری به عمل آید.
این پروسه زمان زیادی طول نمی کشد. برای زگیل های بزرگتر ممکن است به جلسات بعدی نیاز داشته باشید تا پروسه منجمد کردن زگیل دوباره اتفاق بیوفتد.
مراقبت بعد از کرایو زگیل تناسلی
پس از انجام این پروسه درمانی ممکن است تا سه روز درد را در ناحیه مذکور تجربه کنید. معمولا باید پس از گذشت دو هفته به شکل کامل بهبود پیدا کنید.
یک احتمال نیز برای زخم شدن حداقلی ناحیه مربوطه وجود دارد. همچنین مراقبت بعد از کرایو زگیل تناسلی باید طبق دستور پزشک انجام شود زیرا برای برخی افراد نیز پس از انجام این پروسه درمانی ممکن است تاول بعد از فریزر کردن زگیل مشاهده شود.
اگر این تاول ها پاره شدند حتما ناحیه مربوطه را به کمک یک ضد عفونی کننده خوب تمیز کنید. این کار احتمال پخش شدن ویروس مربوط به زگیل شما در نواحی اطراف را به حداقل خواهد رساند.
در اکثر مواقع، زگیل و تاول های افراد پس از چند روز از بین می روند. اگر تاول های شما کماکان با درد همراه بود و در داخل آن مایعی وجود داشت حتما با پزشک خود در تماس باشید تا ارزیابی ثانوی بر روی وضعیت شما داشته باشد.
مدت زمان بهبودی بستگی به محل زگیل و تعداد زگیل هایی که برداشته شده اند دارد. بازسازی پوست معمولاً بین 1 تا 3 هفته به طول می انجامد. بعد از درمان، شما ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- خارش و درد خفیف
- ورم بعد از فریز زگیل
- ور آمدن پوست های مرده
- زخم یا تاول بعد از فریز زگیل
نکات مراقبتی مشترک بین زنان و مردان
زنان و مردانی که اقدام به کرایوتراپی زگیل تناسلی کرده اند، در صورت مشاهده موارد زیر حتماً به پزشک خود مراجعه کنند:
- تب
- خونریزی مداوم
- ترشحات زرد رنگ و بد بو که ممکن است نشان دهنده عفونت باشد.
- درد مداوم
تا زمانی که محل عمل بهبود نیافته است و درد از بین نرفته است، از برقراری رابطه جنسی بپرهیزید.
نکات مراقبتی زنان
بعد از درمان زگیل های واژینال و رحمی موارد زیر را دقت کنید:
- ترشحات مایع واژینال بین 1 تا 3 هفته ممکن است وجود داشته باشد.
- برای 2 تا 3 هفته از نوار بهداشتی به جای تامپون استفاده کنید.
- از مقاربت جنسی یا دوش گرفتن ناحیه عمل تا زمان بهبود کامل محل زخم که معمولاً 1 تا 3 هفته طول می کشد بپرهیزید.
نکات مراقبتی مردان
آقایانی که اقدام به درمان زگیل تناسلی روی آلت تناسلی و بیضه می کنند باید تا زمان بهبودی کامل و از بین رفتن درد از برقراری رابطه جنسی بپرهیزند. این بهبودی معمولاً بین 1 تا 3 هفته بسته به وسعت ناحیه تحت درمان به طول می انجامد.
مراجعه فوری به پزشک
در صورت مشاهده علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه نمایید:
- عود مجدد زگیل تناسلی
- احساس درد یا ورم در پوست ناحیه تحت درمان
- مشاهده زگیل های جدید در نقاط دیگر بدن
داروهای بعد از فریز کردن زگیل تناسلی
- داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
- داروهای آنتی پرولیفراتیو برای جلوگیری از رشد مجدد یا بزرگ شدن زگیل های تناسلی
- داروهای آنتی ویروس برای توقف رشد ویروس هایی نظیر HPV
- پماد زینک اکساید
خود مراقبتی
- از دست زدن یا خاراندن زگیل ها بپرهیزید. این کار می تواند عفونت را به سایر نقاط بدن شما نیز انتقال دهد.
- رابطه جنسی را تا زمان بهبود کامل زگیل های تناسلی متوقف کنید. زیرا داروهایی که بر روی پوست خود استفاده می کنید می تواند باعث کاهش کیفیت کاندوم و دیافراگرام شود. همچنین خطر انتقال زگیل تناسلی به شریک شما نیز وجود دارد.
- تست پاپ اسمیر را به صورت منظم انجام دهید. این مورد در خانم ها برای تشخیص زگیل تناسلی و جلوگیری از انتشار ویروس بسیار ضرورت دارد.
فریز کردن زگیل پا
اکثر زگیل هایی که در ناحیه تناسلی نیستند را می توان به کمک روش منجمد کردن درمان کرد. تحقیقات و پژوهش ها نشان می دهند که کرایوتراپی بیشتر برای درمان کردن زگیل های ناحیه دست است، حتی در مقایسه با کرم های موضعی سنتی که در گذشته مورد استفاده قرار می گرفتند.
در مجموع برداشتن زگیل های روی پوست معمولا بین 1 تا 6 جلسه درمانی زمان می برد که هر دو تا سه هفته برای چند ماه انجام می شوند.
مراقبت های بعد از فریز کردن زگیل پا
درد بعد از کرایوتراپی می تواند تا 3 روز ادامه داشته باشد و شما باید پس از 7 الی 14 روز بدون باقی ماندن هیچ اسکاری روی پوست بهبود یابید.
همانطور که در مورد کرایوتراپی زگیل تناسلی گفتیم، ممکن است شما در محل کرایوتراپی دچار تاول شوید. اگر تاول ترکید، محل زخم را پا کرده و آنرا ضدعفونی کنید. تاول تا یک روز بعد خشک خواهد شد.
فریز کردن زگیل ها در خانه
پروسه درمان کریوتراپی زگیل ها به کمک نیتروژن مایع تنها باید توسط یک متخصص سلامت و پزشک پوست انجام شود.
شما می توانید از یک محصول OTC نظیر Compound Freeze Off و یا Freeze Away Easy Wart برای درمان زگیل های کوچک تر در خانه استفاده کنید. این کیت ها مخصوص افراد عادی از ترکیب مخلوط پروپان و دی متیل اتر استفاده می کنند. عموما یک فوم به این ترکیب آغشته می شود. سپس فوم را مستقیما بر روی زگیل خود قرار می دهید. حتما دستورالعمل کیت را قدم به قدم کنید تا نتایج دلخواه خود را با کمترین درد به دست آورید.
آیا فریز کردن زگیل موثر است؟
وقتی که به میزان درصد موفقیت پروسه فریز کردن زگیل ها یا همان کریوتراپی فکر می کنیم، بسیار مهم است بدانیم که این پروسه درمانی نمی تواند عفونت اصلی و عامل بروز زگیل را درمان کند.
در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان ویروس HPV که عامل بروز زگیل های پوستی است معرفی نشده است. این بدان معناست که زگیل ها ممکن است دوباره رشد کنند. البته شایان ذکر است که پس از نابود شدن زگیل ها، سیستم ایمنی بدن توانایی از بین بردن هرگونه سلول آلوده شده را برای حذف ویروس از بدن دارد.
درمان کردن زگیل های بزرگ و زگیل های ناحیه کف پا به نسبت بقیه سخت تر است و احتمال رشد دوباره این زگیل ها پس از فریز شدن نیز بالاتر است. بر اساس برخی از تخمین های صورت گرفته، زگیل های کف پا دارای ضریب بازگشت بالای 50 درصد پس از پروسه درمان فریز کردن یا کریوسرجری هستند.